XX. YÜZYIL AZERBAYCAN VE TÜRK ROMANTIK ŞİİRİNDE NEO –TASAVVUF

Sembol, her kültürde belli sosyal, ideolojik bilincin taşıyıcısıdır. Klasik şiirde mevcut sem-bolik sistem, çeşitli zaman ve düşüncenin içinde farklı anlam arz etmiştir. Edebî düşüncede identik sembol zamana uygun olarak içerik yüklendiğinde değiştirilmiş oluyor imgede skematiklik kayboluyor, o yeni içerikle zenginleşiyor. Orta Çağ irfanı naturalist şiirin semboller söz-lüğüne dâhil olmuş âşık - maşuk, ay, güneş, bahar vb. imgeler XX. yüzyıl Türk Azerbaycan şii-rinde, genellikle romantiklerin yaratıcılığında devletçilik yönden yenilenir. sufi-tasavvufi âşık- maşuk imgeleri, âşıkın ilahi aşka, sevgili, mutlak vücuda kavuşmak onda yok olmak değerini kazanan kâmil insan şiirinde yâr, afet, nazenin imgeleriyle sembolik kazanarak aşk felsefesinden sosyal tasavvufa geçişte geleneksel motifinde kriter boyutlar kazanmış oluyor. Bu bağlantıda klasik imgeleri XIX. yüzyılın sonu başlarında sistemden ayrılarak yöneliyor. bu yöneliş başlarından itibaren Abdülhak Hamit, Namık Kemal, Tevfik Fikret, Muhammed Hadi, Hüseyin Cavid, Abbas Sehhet Abdulla Şaik, Ahmed Cavad, Almas İldırım, Hacıkerim Sanılı, Bedri Seyidzade vd. Romantiklerin özel bir yöne çevrildi. Makalede tasavvuftan model, imgesel değişimler üzerine inceleme yapılacaktır.